Przedawnienie roszczeń – co warto wiedzieć, aby nie stracić swoich praw?

Przedawnienie roszczeń to jedno z kluczowych zagadnień prawa cywilnego. Jego celem jest zapewnienie stabilności stosunków prawnych poprzez ograniczenie możliwości dochodzenia roszczeń po upływie określonego czasu. Jeśli zlekceważysz terminy przedawnienia, Twoje roszczenie może stać się nieskuteczne, nawet jeśli jest w pełni uzasadnione. W tym artykule omówimy podstawowe zasady związane z przedawnieniem, wskażemy najważniejsze terminy oraz możliwości ich przerwania lub zawieszenia.

Co to jest przedawnienie i jakie są jego konsekwencje?

Zgodnie z art. 117 § 1 Kodeksu cywilnego (KC), przedawnienie roszczeń polega na tym, że po upływie określonego czasu dłużnik może uchylić się od ich zaspokojenia, jeśli podniesie zarzut przedawnienia. Roszczenie nadal istnieje, ale nie można go skutecznie dochodzić w sądzie.

Przedawnienie dotyczy przede wszystkim roszczeń majątkowych (art. 117 § 2 KC). Wyjątkiem są roszczenia niemajątkowe, które przedawnieniu nie podlegają, chyba że ustawa stanowi inaczej. Konsekwencją upływu terminu przedawnienia jest osłabienie ochrony prawnej roszczenia.

Jakie są okresy przedawnienia w prawie cywilnym?

Art. 118 KC określa ogólne terminy przedawnienia: 6 lat dla roszczeń majątkowych oraz 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. czynsz najmu) lub roszczeń związanych z działalnością gospodarczą. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z chwilą, gdy roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 KC).

Są jednak wyjątki od tych zasad. Przykładowo, roszczenia z umowy sprzedaży rzeczy ruchomych przedawniają się z upływem 2 lat (art. 568 § 1 KC). Warto znać te terminy, aby nie dopuścić do utraty możliwości dochodzenia swoich praw.

Czy przedawnienie można przerwać lub zawiesić?

Przepisy przewidują możliwość przerwania biegu przedawnienia, co oznacza, że czas, który już upłynął, przestaje być brany pod uwagę. Zgodnie z art. 123 § 1 KC, do przerwania dochodzi m.in. przez uznanie długu przez dłużnika lub przez wniesienie pozwu do sądu.

Zawieszenie biegu przedawnienia jest możliwe w szczególnych przypadkach określonych w art. 121 KC, np. jeśli roszczenie przysługuje dziecku przeciwko rodzicowi. W takich sytuacjach bieg przedawnienia nie rozpoczyna się lub zostaje wstrzymany na określony czas.

Co zrobić, jeśli Twoje roszczenie jest przedawnione?

Choć przedawnione roszczenie nie może być skutecznie dochodzone w sądzie, istnieją inne sposoby na jego egzekwowanie. Negocjacje lub mediacja z drugą stroną mogą prowadzić do ugody, nawet jeśli dłużnik podniósł zarzut przedawnienia.

Warto pamiętać, że sąd nie bierze przedawnienia pod uwagę z urzędu. Dopiero podniesienie zarzutu przez dłużnika powoduje, że roszczenie staje się nieskuteczne (art. 117 § 2 KC). Dlatego każda sprawa wymaga dokładnej analizy.

Podsumowanie

Przedawnienie roszczeń to mechanizm, który chroni dłużników przed nieograniczoną w czasie odpowiedzialnością, ale jednocześnie wymaga od wierzycieli czujności i działania w odpowiednich terminach. Znajomość przepisów, takich jak art. 117–123 KC, może pomóc w ochronie Twoich praw i uniknięciu nieprzyjemnych konsekwencji.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w swojej sprawie, wyjaśnienia wątpliwości lub przygotowania pozwu, skontaktuj się z nami. Jesteśmy tutaj, by Ci pomóc.

📞 Zadzwoń:

• 41 260 67 56
• 668 142 244